“БАШҠОРТ ТЕЛЕНӘН ХАЛЫҠ-АРА ДИКТАНТ” халыҡ-ара белем биреү акцияһын ойоштороу һәм үткәреү тураһында МӘҒЛҮМӘТ

Башҡорт теленән халыҡ-ара диктант онлайн һәм оффлайн форматта уҙғарыла. Акцияла ҡатнашырға теләүселәр өсөн М.Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университетында, Өфө фән һәм технологиялар университетында, Башҡортостан Республикаһының Мәғарифты үҫтереү институтында, Башҡортостандың Милли музейында, Дәүләт Йыйылышы-Ҡоролтайҙа, “Йәшлек House” йәштәр йортонда, Ә.З.Вәлиди исемендәге Милли китапханала, Өфө күп профилле һөнәри колледжында, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө федераль тикшеренеүҙәр үҙәгенең Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында төп майҙансыҡтар ойошторола.

Шулай уҡ акцияның рәсми сайтында https://bashdictant.ru/ 11 апрелдән 26 апрелгә тиклем һәр кем үҙенең оффлайн майҙансығын теркәй ала. Ә диктантты яҙырға теләүселәр 12 апрелдән 26 апрелгә тиклем кәрәкле майҙансыҡты һайлап теркәлеү үтергә тейеш.

2024 йылдың 27 апрель көнө 11:00 сәғәттә (Өфө ваҡыты) «Башҡортостан юлдаш телевидениеһы» телеканалында, акцияның рәсми сайтында, акцияны ойоштороусыларҙың социаль селтәрҙәре сәхифәләрендә дикторҙар диктант тексын тура эфирҙа уҡый башлай:

сәғәт 11:00-ҙән сәғәт 11:25-кә тиклем – башҡорт телен башланғыс кимәлдә белеүселәр өсөн;

сәғәт 11:30-ҙан сәғәт 12:00-кә тиклем – башҡорт телендә иркен аралашыусылар өсөн;

сәғәт 12.05-нән сәғәт 12.30-гә тиклем – башҡорт теленең төньяҡ-көнбайыш диалектында яҙыусылар өсөн.

Һәр ҡатнашыусының диктантты өйҙә үҙ аллы яҙыу мөмкинлеге бар. Тамамланғас, диктант яҙылған ҡағыҙҙы фотоға төшөрөп, электрон почтаға [email protected] йәки телеграмма-ботҡа https://t.me/bash_dictant_bot 2024 йылдың 29 апреле 23:59 сәғәткә (Өфө ваҡыты буйынса) тиклем ебәрергә кәрәк.

Шул уҡ ваҡытта диктантты 2024 йылдың 29 апрель 23:59 сәғ. тиклем  https://bashdictant.ru/ рәсми сайтында һәм ойоштороусыларҙың социаль селтәрҙәрҙәге сәхифәләрендә (https://vk.com/bash_tv , https://vk.com/bash_fond) эфирҙың видеояҙмаһын ҡарап яҙырға мөмкин.

Акцияла ҡатнашыусыларҙың эштәрен тикшергән экспертҡа кандидаттар  2024 йылдың 11 апреленән 18 апреленә тиклем киләһе һылтанма буйынса мотлаҡ теркәлеү процедураһын үтергә тейеш: http://bashdictant.ru/. Талаптар буйынса, экспертҡа кандидат булырға теләүсенең дәүләт өлгөһөндәге документ менән раҫланған педагогик йәки филологик белеме, күрһәтелгән өлкәлә ике йыллыҡ эш стажы булырға тейеш.

Диктантта ҡатнашыусыларға сертификаттар электрон почтаға йә телеграм-боттан ебәреләсәк.

Акция ҡатнашыусыһы булып енесенә, расаһына, милләтенә, теленә, сығышына, матди һәм вазифа хәленә, йәшәгән урынына, дингә мөнәсәбәтенә, инаныуҙарына, йәмәғәт берекмәләренә инеү-инмәүенә, шулай уҡ башҡа хәлдәргә ҡарамаҫтан һәр кеше ҡатнаша ала.

Акцияның рәсми һөҙөмтәләре 30 көн арауығында  https://bashdictant.ru/ сайтында баҫтырылып сығасаҡ.

Тәүге тапҡыр Башҡорт теле буйынса төбәк-ара диктант 2015 йылда Башҡорт дәүләт университетында уҙғарылды. Юғары уҡыу йортоноң Сибай, Стәрлетамаҡ, Нефтекама һәм Бөрө ҡалалары филиалдары онлайн форматта ҡушылды. Дөйөм алғанда диктанты беренсе йылда  3500 кеше яҙҙы.

Идеяның  авторы «Ватандаш» журналының баш мөхәррире, филология фәндәре кандидаты, Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған журналисы Рәшиҙә Мәһәҙиева ине. Акция "Башҡорт телендә һөйләшәм, башҡорт телендә  яҙам" девизы аҫтында үтте. Һәр баланың ғүмерендәге иң мөһим "әсәй", "әпәй" "әлифба" тигән һүҙҙәр Ә хәрефенән башланыуын иҫәпкә алып, ул диктанттың эмблемаһы ителә.

Акция Еңеүҙең 70 йыллығы алдынан үткәрелеү сәбәпле, диктанттың тексы итеп Яныбай Хамматовтың "Башҡорттар китте һуғышҡа "романынан өҙөк һайлана. Уны Рәсәйҙең һәм Башҡортостандың халыҡ артисы Хөрмәтулла Үтәшев уҡый.

2016 йылда акция республика сиктәренән сыҡты, уға Силәбе һәм Ханты-Манси башҡорттары ҡушылды. Ҡатнашыусылар һаны 4500-ҙән ашып китте.

Йылдан-йыл диктант үткәрелгән майҙансыҡтар һаны ла, ҡатнашыусыларҙың географияһы ла арта. 2019 йылда диктантты 69 687 кеше, 2020 йылда – 305 600, 2021 йылда – 321 782, 2022 йылда – 334 523, 2023 йылда  340 333 кеше яҙған.

2019 йылда акцияла республика Башлығы Радий Хәбиров ҡатнашты. Шул уҡ йылда ул халыҡ-ара акция тигән статус ала. Хәҙер уны Башҡорт телен һаҡлау һәм үҫтереү фонды үткәрә.

Быйыл «Башҡорт теленән халыҡ-ара диктант” акцияһы 10-сы тапҡыр үткәрелә.